
آنچه در این مقاله میخوانید
آلزایمر
آلزایمر یک بیماری زوال عصبی است که معمولاً به کندی آغاز میشود و به تدریج رو به وخامت میرود. آلزایمر علت بروز ۶۰ تا ۷۰٪ موارد دمانس است.
رایجترین علامت ابتدایی این بیماری، اختلال در حافظه کوتاهمدت و مشکل در به یاد آوردن اتفاقات اخیر است با پیشرفت بیماری آلزایمر، علائم آن میتواند شامل مشکلات زبانی، مشکل در آگاهی از موقعیت (گمشدن)، نوسان خلقی، از دست دادن انگیزه، اهمال و بیتوجهی نسبت به خود و مشکلات رفتاری باشداین بیماری بسیاری از خصوصیات رفتاری و هیجانی افراد را نیز تحت تأثیر قرار داده و سبب بروز ناراحتیهایی از قبیل علائم افسردگی (شامل فقدان احساس لذت، بیقراری، افسردگی،
کاهش اشتها و وزن، عدم وجود تمرکز و احساس گناه)، علائم روانی (شامل توهم، هذیان و سوءظن) و نیز رفتارهایی مثل آشفتگی، سرگردانی، پرخاشگری و خشونت در این بیماران میشود. با وخیمشدن آلزایمر، بیمار معمولاً از خانواده و جامعه کنارهگیری میکند بهتدریج فعالیتهای بدنی از دست میرود که در نهایت منجر به مرگ میشود. هرچند سرعت پیشرفت آلزایمر میتواند متفاوت باشد اما امید به زندگی معمول پس از تشخیص بیماری، ۳ تا ۹ سال است
علت بیماری آلزایمر چندان شناختهشده نیست عوامل ریسک محیطی و ژنتیک مختلفی با ایجاد این بیماری مرتبط شدهاست. قویترین عامل ریسک ژنتیک این بیماری، ناشی از الل آپولیپوپروتئین ایی است. عوامل ریسک دیگر آلزایمر عبارتند از ترومای سر، افسردگی بالینی و فشار خون بالا. روند این بیماری ارتباط زیادی با تشکیل پلاکهای آمیلوئیدی،
تودههای نوروفیبریلار و از بین رفتن ارتباطات عصبی در مغز دارد. تشخیص آلزایمر با بررسی سابقهٔ بیمار و انجام آزمون شناختی با استفاده از تصویربرداری پزشکی و آزمایش خون برای حذف سایر علل احتمالی انجام میشود. علائم اولیه آلزایمر اغلب با سالخوردگی طبیعی اشتباه گرفته میشود. برای تشخیص قطعی آلزایمر، آسیبشناسی بافت مغز لازم است اما این آزمایش تنها پس از مرگ بیمار میتواند انجام شود تغذیهٔ خوب، فعالیت جسمی و مشارکت اجتماعی بهطور کلی برای سالخوردگان مفیدند و ریسک بروز افت شناختی و بیماری آلزایمر را نیز کاهش میدهند. تا کنون دارو یا مکمّلی که ریسک این بیماری را کاهش بدهد پیدا نشدهاست.
تا کنون راهی برای توقف یا جلوگیری از پیشرفت این بیماری شناخته نشده اما برخی درمانها به بهبود علائم بیماری کمک میکنند. بیماران آلزایمر تا حد زیادی متکی به کمک دیگران میشوند و بار روانی جسمی و روانی سنگینی به مراقب آنها تحمیل میشود. داشتن برنامه ورزش میتواند در بهبود فعالیتهای روزمره بیمار مفید باشد. مشکلات رفتاری یا روانپریشی ناشی از دمانس اغلب با داروهای ضدروانپریشی مداوا میشود اما استفاده از این داروها اغلب توصیه نمیشود زیرا فایده چندانی نداشته و ریسک مرگ زودرس را نیز افزایش میدهد.
طبق آمار موجود در سال ۲۰۱۵، حدوداً ۲۹/۸ میلیون نفر در سراسر جهان به بیماری آلزایمر مبتلا هستند و در سال ۲۰۲۰ حدود ۵۰ میلیون نفر مبتلا به اشکال مختلف دمانس شناسایی شدهاند. آلزایمر اغلب اوقات در افراد بالای ۶۵ سال بروز میکند اما حدود ۱۰ درصد بیماران دچار آلزایمر زودرس شده و در دهه ۳۰ تا ۶۰ زندگی خود مبتلا میشوند. زنان بیشتر از مردان به آلزایمر دچار میشوند
بار مالی بیماری آلزایمر بر جامعه بسیار زیاد و تقریباً برابر با بار مالی سرطان و بیماری قلبی است.
بیماری آلزایمر را اولین بار یک روانشناس و عصبشناس آلمانی به نام آلویز آلزایمر در سال ۱۹۰۱ شناسایی و توصیف کرد. بیمار او یک زن ۵۰ ساله به اسم «اوت دتر» بود و آلویز آلزایمر این زن را از زمان بستری شدنش در آسایشگاهی در شهر فرانکفورت تا زمان مرگ او در سال ۱۹۰۶ همراهی کرد.
همه ساله در روز ۲۱ سپتامبر یا ۳۰ شهریور، به مناسبت روز جهانی آلزایمر در دنیا مراسم و همایشهای مختلف برگزار میشود
نشانهها و علائم بیماری
روند بیماری آلزایمر را معمولاً در سه مرحله توصیف میکنند که درخصوص مشکلات شناختی و کارکردی، الگویی پیشرونده دارد. این سه مرحله عبارتاند از: اولیه یا خفیف، میانه یا متوسط، و متاخر یا شدید.بیماری آلزایمر، قسمت هیپوکامپ مغز را هدف میگیرد که با حافظه مرتبط است و به همین دلیل علائم اولیه این بیماری، نقص حافظه است و با پیشرفت بیماری، نقص
حافظه شدت میگیردعلائم اولیه آلزایمر اغلب به اشتباه به پیری یا استرس نسبت داده میشود آزمایشهای عصبروانشناسی میتواند مشکلات شناختی خفیف را تا هشت سال پیش از تحقق معیارهای بالینی تشخیص آلزایمر، شناسایی کند. این علائم اولیه میتواند بر فعالیتهای پیچیده روزمره اثر بگذاردمشهودترین نقص، از دست رفتن حافظه کوتاهمدت است که معمولاً به شکل فراموشکردن اتفاقات اخیر و ناتوانی از یادگرفتن اطلاعات جدید بروز میکند.
مشکلات ظریف در کارکردهای اجرایی مغز مثل توجه، برنامهریزی، انعطافپذیری و تفکر انتزاعی یا نقص در حافظه معنایی (حافظه معناها و روابط مفهومی) نیز میتواند نشاندهنده مراحل اولیه بیماری آلزایمر باشد بیتفاوتی و افسردگی نیز ممکن است در این مرحله دیده شود که بیتفاوتی در کل مراحل این بیماری جزو پایدارترین علائم است. به مرحله پیشابالینی آلزایمر، عنوان اختلال شناختی خفیف
(MCI) نیز دادهاند.[۲۷] این معمولاً مرحله انتقالی میان سالخوردگی طبیعی و دمانس است. MCI میتواند با طیف مختلفی از علائم ظاهر شود و هنگامی که از دست رفتن حافظه تبدیل به علامت اصلی و شاخص شود، به آن amnestic MCI گفته میشود و معمولاً مرحله مقدماتی بیماری آلزایمر تلقی میشود. amnestic MCI به احتمال بالای ۹۰٪ همراه با بیماری آلزایمر است
دیدگاه ها